Wnętrza dla Wysoko Wrażliwych I

część I

  • czyli jak stworzyć przestrzeń, która nie przytłacza i wspiera w codziennym życiu

Wstęp

Czy zastanawialiście się kiedyś, jaki wpływ na Wasze życie i Wasze samopoczucie ma przestrzeń w której żyjecie? Co sprawia, że są wnętrza, w których chce się przebywać i dostarczają wiele przyjemności, ale są też takie, które niechętnie odwiedzamy i od razu stymulują reakcję ucieczki? Czy wiecie dlaczego tak się dzieje?

Neuro architektura to wciąż rozwijająca się dziedzina nauki, badająca wpływ otoczenia na samopoczucie człowieka. Nasz mózg reaguje na otoczenie w dużej mierze podświadomie. Dziedzina ta jest ważna i niestety powszechnie nieznana i często pomijana. Mówiąc o szeroko pojętym projektowaniu, podstawowe kwestie o których najczęściej na wstępie wspominają projektanci jak i klienci to funkcjonalność i estetyka. To oczywiście bardzo ważne aspekty, ale… jest też szereg innych czynników, kluczowych dla 15-20% populacji, które mogą sprawić, że przebywanie w danej przestrzeni może być prawdziwą przyjemnością lub prawdziwym koszmarem.

Ten wpis będzie o zmysłach i szczególnych osobach, dla których wielozmysłowa, bardzo intensywna percepcja otoczenia to kwestia z którą zmagają się na co dzień i która często potrafi być obciążeniem. Mowa o osobach Wysoko Wrażliwych (ang. highly sensitive person). Wysoka wrażliwość to cecha ewolucyjna o podłożu genetycznym. Takie osoby posiadają zwiększoną czułość na bodźce sensoryczne. Doświadczają, przetwarzają i zauważają dużo intensywniej i dużo bardziej niż pozostała część populacji.

O znaczeniu wysokiej wrażliwości dowiedziałam się z książek E.Aron. Poznając świat osób Wysoko wrażliwych, czułam się jakby ktoś prześwietlił mnie na wylot a potem opisał to w sposób logiczny i naukowy, poparty badaniami. W jednym momencie wszystko to, czego przyczyny nie umiałam logicznie wytłumaczyć, znalazło swoje źródło. Bazując na głębszym odczuwaniu i poszerzając wciąż wiedzę w temacie projektowania wnętrz, naturalnie zaistniała we mnie potrzeba tworzenia przestrzeni, które są wspierające i dają poczucie przynależności.Takie, które działają pozytywnie na nasze samopoczucie, pozwalają się zregenerować i odpocząć od bodźców które przynosimy z zewnątrz.

Jako architekt wnętrz i osoba wysoko wrażliwa w jednym, chciałabym przybliżyć temat tym, którzy chcą czerpać przyjemność z przebywania w swojej przestrzeni. Mam nadzieję, że moje wskazówki pomogą osobom Wysoko wrażliwym dostosować wnętrze do swoich potrzeb, a projektantom uświadomią z jakimi wyzwaniami w codziennym życiu zmagają się osoby Wysoko Wrażliwe.

Anthology Creative Studio/Pinterest

Percepcja przestrzeni na różnych poziomach

Jeśli jesteś osobą Wysoko Wrażliwą, zapewne wiesz, że Twój mózg przetwarza informacje sensoryczne znacznie intensywniej. Wyczuwasz emocje, atmosferę i energię innych ludzi. Dotyczy to również otoczenia i miejsc w których przebywasz. Przytłacza cię nadmiar bodźców, silne zapachy, głośne i niespodziewane dźwięki, sztuczne i ostre światło. Posiadasz silny zmysł estetyczny i wrażliwość na detale, często niedostrzegane przez innych. Dostrzegasz wiele subtelności, zwracasz uwagę na kolory, kształty, faktury i formy. Mając tą świadomość możesz dostroić wnętrze do własnych potrzeb, dając ukojenie zmysłom i minimalizując ryzyko przebodźcowania.

FUNKCJONALNOŚĆ

Przed wyborem mieszkania

Funkcjonalność to bardzo szerokie zagadnienie zależne indywidualnie od przestrzeni. Przed wyborem mieszkania warto zwrócić uwagę na takie czynniki jak: szczelność okien, ogólna akustyka wynikająca z lokalizacji, dzienne i sztuczne oświetlenie wnętrza, układ pomieszczeń, wygodne wietrzenie i sprawna wentylacja, wytłumione rury kanalizacyjne. Możesz też dostosować układ funkcjonalny do swoich potrzeb wprowadzając zmiany w układzie ścianek działowych. Mieszkania o dobrych proporcjach dają więcej możliwości rearanżacji i dostosowania wnętrza do swoich potrzeb, dlatego dobrze jest przed zakupem skonsultować z architektem możliwości jego aranżacji, aby upewnić się, że możliwe jest wprowadzenie ewentualnych zmian. Każde mieszkanie jest inne, ale jeśli miałabym zasugerować ogólne czynniki którymi warto się kierować przy wyborze mieszkania, to zalecam unikać kątów ostrych, wąskich, ciemnych korytarzy i pokoi z małymi oknami. Dobrym sposobem jest zobaczenie tego wnętrza o różnych porach dnia zwracając uwagę na otaczające dźwięki i rozkład światła. Oświetlenie naturalne kreuje atmosferę wnętrza i ma znaczący wpływ na nasze samopoczucie. Wnętrza ciemne przytłaczają, zwłaszcza w zimnych porach roku. Dźwięki dobiegające z hałaśliwej ulicy lub zza ściany od sąsiada mogą być bardzo problematycznym, niemożliwym do eliminacji czynnikiem, o czym wiele osób się przekonuje dopiero po fakcie zamieszkania. Nie muszę wspominać, że osoby Wysoko Wrażliwe są szczególnie narażone na dyskomfort płynący z tego tytułu.

Przechowywanie

Jedną ze składowych dobrze zaplanowanego wnętrza jest wystarczająca ilość miejsca do przechowywania. Osoby WWO są szczególnie narażone na niekorzystny wpływ bałaganu, ponieważ odbija się to w ich poczuciu bezsilności i chaosu. Jest wiele sposobów, które mogę sprawić, że utrzymanie porządku będzie łatwiejsze i naturalne.

Jednym z nich jest zabudowa wykonana na wymiar, która ma tą zaletę, że możemy maksymalnie wykorzystać miejsce, dopasować kolor i wyposażenie według swoich preferencji. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie szczególnie w kuchniach, łazienkach, garderobach, ale też nietypowych, bardzo indywidualnych przestrzeniach. Dzięki temu możemy zwiększyć ilość miejsca do przechowywania wykorzystując np.przestrzeń nad lodówką, pralką czy tworząc w przedpokoju siedzisko z szufladą na buty i podręcznym wieszakiem. Sposobem na uniknięcie poczucia przytłoczenia może być stworzenie efektu “wtopienia mebla w ścianę” czyli zastosowanie takiego samego koloru na frontach meblowych i na ścianie. Efekt “ukrycia” z maksymalizacją miejsca może tworzyć zabudowa na szerokość pomieszczenia wykonana na wymiar z zastosowaniem bezuchwytowych frontów meblowych otwieranych na dotyk (tip on). Zamknięte szafki poprzez swoją prostą formę wprowadzają do wnętrza poczucie spokoju, minimalizują ilość sprzątania, ale też sprawiają, że osoby WWO nie będą przebodźcowane poprzez ilość widocznych rzeczy. Proste fronty meblowe wprowadzają do wnętrza harmonię i porządek, dzięki czemu możemy zwrócić uwagę na ciekawe akcenty stylistyczne lub detale które dostarczają nam poczucie piękna i przywołują miłe wspomnienia. Dodatkowe miejsce do przechowywania możemy wygospodarować również pod łóżkiem w postaci szuflady lub uchylnego stelażu pod materac.

bocadolobo.com/Pinterest

Podział na strefy w mieszkaniu

Podział na strefy funkcjonalne jest ważny i znacznie ułatwia utrzymanie porządku. Często nawet w małych mieszkaniach istnieje możliwość wygospodarowania kącika do pracy, gdzie możemy trzymać swoje rzeczy w jednym, określonym miejscu. Osoby Wysoko wrażliwe, zwłaszcza introwertycy z reguły lubią spędzać czas ze sobą, ponieważ taka jest ich natura i wtedy się ładują. W odpowiedzi na tą potrzebę, dobrze jest jeśli taka osoba ma własną przestrzeń, a jeśli nie ma takiej możliwości to niech będzie to choćby własny kąt, gdzie ma swój wygodny fotel. Siedząc w fotelu ze świadomością czasu dla siebie, może chwilowo odciąć się od życia toczącego się w domu. Sama świadomość posiadania własnego miejsca już na wielu działa uzdrawiająco.

Mówiąc o funkcjonalności warto zadbać o to, by odległości między elementami wyposażenia były przede wszystkim wygodne, poparte podstawową wiedzą z dziedziny ergonomii. Pisząc ten artykuł z myślą o osobach WWO, pragnę zwrócić uwagę na niskie, ciemne pomieszczenia, skosy, krzywe ściany oraz narożniki i kąty, aby nie utrudniały funkcjonowania w codziennym życiu. Detale takie jak klamki, włączniki, krany, uchwyty meblowe są przyjemne w dotyku jeśli mają bardziej naturalny, opływowy, kształt. Jeśli mamy wnętrze które jest nietypowe i ma nieregularny układ jednym z rozwiązań może być zastosowanie okrągłego stołu, który złagodzi nam relacje pomiędzy kątami. Podklejenie krzeseł nakładkami filcowymi nie tylko ochroni podłogę przed szybkimi zarysowaniami ale też zminimalizuje ilość dźwięków płynących między innymi z tak prozaicznej i koniecznej czynności jaką jest przesuwania krzeseł.

decorhint.com/Pinterest

OŚWIETLENIE

Strefy we wnętrzu mają znaczny wpływ na dostosowanie oświetlenia do konkretnych aktywności. Warto je zaplanować tak, by móc je regulować w zależności od potrzeb. Osoby WWO preferują łagodne, przytłumione światło dlatego odpowiedzią na ich potrzebę dostosowania będzie możliwość regulacji natężenia. Światło główne służy oświetleniu całego pomieszczenia, ale nie sprawdzi się jeśli chcemy stworzyć klimatyczną atmosferę lub poczytać książkę. Do takich czynności dobrze jest mieć osobne źródła światła takie jak np. lampa stojąca, kinkiety, lampki nocne czy oświetlenie szafy wewnątrz. Pośrednie, delikatne światło sprzyja relaksowi i nie męczy wzroku. Dzięki takiemu oświetleniu możemy sterować “klimatem” wnętrza. Podczas zakupu  żarówek warto zwracać uwagę nie tylko na jej estetykę oprawy  i moc światła, ale także na jego kolor. Ciepła barwa światła dobrze sprawdzi się w salonie, sypialni, pokoju dzieci. Zimniejsza jest dedykowana do gabinetów, pomieszczeń w których się pracuje i do łazienek. Zakładając, że mamy mieszkanie dobrze doświetlone światłem dziennym, w porach letnich  jego dopływ można regulować poprzez np. rolety, żaluzje, zasłony zaciemniające typu blackout.  Takie rozwiązania pozwalają dostosować ilość światła dziennego we wnętrzu w zależności od pory roku, pory dnia i naszych preferencji.

chloedominik.com

MATERIAŁY I AKUSTYKA

Zła akustyka wnętrza potrafi irytować wszystkich, a co dopiero osoby WWO. Stukot butów po panelach, trzask zamykanych szafek, brzdęk odkładanej szklanki na szklany blat, skrzypiące, głośne drzwi, niespodziewany dźwięk włącznika światła rozpraszają i stymulują osoby WWO. Sposobem na zminimalizowanie ilości irytujących dźwięków we wnętrzu może być stosowanie tkanin, tapet, dywanów, zasłon, tapicerowanych mebli. Czasem potrzeba specjalistycznych rozwiązań takich jak np. maty akustyczne, panele dźwiękochłonne, okładzina korkowa lub wyciszenie sufitów lub ścian od strony sąsiada. Idealną sytuacją jest gdy materiały stałe takie jak np. podłoga możemy wybrać świadomie przed zamieszkaniem, ale nie zawsze to jest możliwe, zwłaszcza w mieszkaniach kupowanych z drugiej ręki.

Możemy jednak świadomie wybierać mniejsze elementy wyposażenia, takie jak między innymi cichy zegar, wolnoopadająca deska sedesowa, zdecydować się na meble z cichym domykiem. To wszystko składa się na komfort funkcjonowania wszystkich domowników, nie tylko osób WWO. Będąc przez długie lata użytkowniczką stołu ze szklanym blatem, muszę przyznać, że mimo dobrego designu dźwięk zastawy w kontakcie ze szkłem podczas rodzinnych spotkań nie należał do przyjemnych i neutralnych.

Wybierając materiały do wnętrza polecam przetestować je na różne sposoby-sprawdzić, czy sofa jest dla nas wygodna i przyjemna w dotyku, czy drzwi zapewniają właściwy poziom izolacji akustycznej, czy płytki do łazienki nie są w subiektywnym odczuciu zbyt szorstkie bądź chropowate, czy armatura nie ma zbyt ostrych kątów. Te wybory zaprocentują również łatwością sprzątania. Jeśli kupiliśmy mieszkanie w stanie deweloperskim, rozważyłabym zastosowanie ogrzewania podłogowego aby zminimalizować szok termiczny naszych stóp podczas nocnej wizyty w łazience.

Zastosowanie dywanu w pokoju dziecięcym, salonie i sypialni nie tylko rozwiąże problem odgłosów tupania, ale też zapewni przyjemne odczucie po wstaniu z łóżka. Drewniana podłoga jest bardziej wymagająca w utrzymaniu niż panele, ale jej dużą zaletą jest to, że jest materiałem naturalnym, przyjemnym w dotyku i użytkowaniu. Naturalne materiały dodają wnętrzu szlachetności, pięknie wyglądają i z czasem można je odnowić.

Zapach materiałów wykończeniowych dla osób z wyczulonym zmysłem węchu jest niemniej ważny niż kwestie wizualne. Z tego powodu polecam unikać sztucznych tworzyw, ostrej chemii i starych mebli które potrafią być nośnikiem intensywnego, charakterystycznego zapachu. W starych mieszkaniach, też tych kupowanych z drugiej ręki zapachy istniejące zapachy są wpisane w to miejsce i ściśle związane ze stylem życia poprzednich właścicieli. Często pozbycie się tych zapachów wymaga malowania, zerwania starych tapet czyli…generalnego remontu.

John Lewis/Pinterest

Zwracaj uwagę na przedmioty którymi się otaczasz

Ta zasada dotyczy nie tylko osoby wysoko wrażliwe, ale też fanów minimalizmu, założeń Marie Kondo, i wyznawców slow life. Idea tkwiąca w nie-gromadzeniu rzeczy bazuje na kolekcjonowaniu przede wszystkim momentów i wspomnień. Nieodłącznym elementem tej idei jest przedkładanie jakości nad ilość, kupowanie rzeczy dobrych jakościowo w sposób przemyślany, które będą służyć na lata.

Aspekt minimalizmu w odniesieniu do osób WWO tyczy się przede wszystkim zachowaniu zewnętrznej harmonii i porządku bez poczucia nadmiaru. Kolejną kwestią jest to, że rzeczy przywołują wspomnienia. Dobrze jest otaczać się przedmiotami, które sprzyjają naszemu dobremu samopoczuciu, zamiast wysysać z nas energię i wpędzać w poczucie bezsilności i przytłoczenia nadmiarem.

Warto zadbać o treści które docierają do nas drogą wzrokową. Wytchnienie mogą nam zapewnić grafiki z motywem zieleni, rośliny, które bonusowo oczyszczają powietrze, obrazy przywodzące na myśl kojące krajobrazy.

kendrafoundit.com/Pinterest

Temat projektowania wnętrz w aspekcie osób WWO jest tak obszerny, że pisząc piątą stronę wciąż czuję niedosyt i mam wrażenie, że to dopiero początek. Druga część będzie przewodnikiem po stylach dla osób WWO. Dajcie znać jak Wam się podobało i dało Wam to nowe spojrzenie na dostosowanie Waszego otoczenia do Waszych potrzeb.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *